Yesemek Heykel Atölyesi’nin Hitit sanatına önemli katkıları olmuştur. Taşocağında bazalt kayasından taş kesilmesi, çıkarılması ve taş bloklarının biçimlendirilmesi, Sfenks, kapı arslanı, kabartma, yuvarlak heykel vb. taslakların şekillendirilmesi ve türlü işçilik basamaklarından geçtikten sonra heykel haline getirilmesi hususunda öğretici örnekler vermesi, Hitit taşı plastik sanatına sfenks, dağ tanrısı, adamayı gibi bazı motiflerin geçiş örneklerini vermesi, plastik sanat alanında bir kültür alışverişini simgelemesi şeklinde özetleyebiliriz.
Yesemek Heykel Atölyesi’nde Hitit egemenliği döneminde Hur asıllı ustaların daha sonra Sam’al Krallığı’nın sınırları içinde kaldığı dönemlerde ise Arami kökenli ustaların burada çalıştığı söylenebilir. Bugüne kadar yapılan araştırma ve kazı çalışmaları sonucunda heykel taslaklarının yontulması ile ilgili herhangi bir alet ele geçmemiş ancak taslakların çeşitli evrelerine ait örnekler üzerinde yapılan tetkikler sonucunda taşçı çekici, taşçı kalemi, perdah taşı ve manivela gibi aletlerin kullanıldığı anlaşılmıştır.
Yesemek Heykel Atölyesi’nde testere ve matkabın kullanılıp kullanılmadığı tesbit edilememiştir. Yesemek taşının ince gözenekli ve düzgün damarlı olması belki de testerenin kullanılmasına ihtiyaç bırakmamıştır. Buna mukabil Yesemek taşçı ustalarının matkabı tanıdıklarını ancak burada yapılan mimari skülptürlerin nihai işçilikleri tamamlanmadan sipariş yerine gönderildikleri için heykel üzerine herhangi bir delik açmaya gerek olmadığı düşünülebilir. Çünkü atölyenin 10 km kuzeyinde yer alan Tilmen Höyük’te M.Ö XVIII ve XVII. Yüzy›llara ait bazalt ortostatlarda matkap deliğinin bulunması Yesemek’te de bu aletin bilindiğini göstermektedir.. Heykel Atölyesi’nin 1 km batısında yer alan Yesemek Höyüğü üzerinde sondaj mahiyetinde yap›lan kazı çalışmaları sonucunda höyüğün M.Ö II ve I. Binin ilk çeyreğinde iskan gördüğü anlaşılmış, ancak kazı çalışlmaları sonuçlanmamıştır.
Elde edilen bilgilerden Yesemek taşçı ustası ve diğer görevlilerin burada yaşadıkları anlaşılmıştır. Yesemek Heykel Atölyesi M.Ö XVIII. Yüzyılın son çeyreğinden itibaren tamamıyle terkedilmiş ve bir daha kullanılmamıştır.
Yesemek’te ilk bilimsel kazı ve araştırmalar 1955 yılında Prof. Bahadır ALKIM başkanlığında başlamış, 1961 yılına kadar altı kazı mevsimi boyunca devam etmiş, birçok heykel taslağ› bu dönemde gün ışığına çıkarılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda yüzlerce heykel taslağının teknik ve tipolojik etüdleri ve çizilmifl olan desenleri bir kitap halinde yayınlanmıştır.
Yesemek’te ikinci dönem kazı ve sergileme çalışmaları 1989 y›l›nda arkeolog ilhan Temizsoy başkanlığında başlatılmış, 3 yıl devam etmiş ve 1991 yılında çalışmalar sona ermiştir. Bu dönemde yamacın aşağı bölümü bir açık hava müzesi olarak tanzim edilerek hizmete sunulmuştur.
Bu çalışmalar sonucunda Yesemek Aç›k Hava Müzesi’nin ziyaretçi sayısında büyük artış olmuş, 2005 y›l›nda Gaziantep Müze Müdürlüğü Başkanlığı’nda arkeolog ilhan Temizsoy nezaretinde çevre düzenlemesi, teşhir yenilemesi ve eserlerin bakımı konuları ele alınmıştır. Kaynak : OPET